Toplumsal Özel
Metal paraların ağırlıkları geçtiğimiz hafta düşürüldü.
Soru şu: Niye düşürüldü?
Ve neden şimdi?
Darphane, maliyete işaret ederek madeni paraların ağırlığını 15 Nisan 2023’te düşürdü.
1 liralık madeni paranın ağırlığı, kullanılan bakır, çinko ve nikelin oranlarının değişmesiyle birlikte 6,6 grama düştü. Yine 50 kuruşluk madeni paranın ağırlığı ise 5,5 grama düştü. Bu değişikliklerin yanı sıra, her iki paranın kalınlığı da yaklaşık yarım milim inceldi.
23 yıllık iktidarı döneminde AKP, madeni paraları seçime 29 gün kala anımsadı.
AKP iktidarının 13 yılına geldiğimizde yani 2014’te, enflasyon ile basılan 1 kuruşun maliyeti 2,64 kuruşa çıktı.
Sadece 2017’ye girerken piyasaya 208 milyon 694 bin 550 adet 1 kuruş sürüldü.
2022 yılı itibari ile piyasada 317,7 milyon adet 1 kuruş ve 2 milyar 148 milyon adet 5 kuruş var.
10 kuruş ise 2 milyar 179 milyon adet bulunuyor.
Yine 2022 verilerine göre, 1 milyar 458 milyon adet 25 kuruş var.
1 milyar 82 milyon adet 50 kuruşa karşılık, 2 milyar 450 milyon adette 1 lira var.
1 kuruşların yüzde 90'ı bakır, yüzde 10'u çinko alaşımdan oluşuyor.
550 MİLYONU 10 MİLYONA VERDİLER!
2022 yılına geldiğimizde ise 1 kuruşun maliyeti, 55 kuruşa yükseldi.
İşte hal böyle olunca, madeni para, rayiç bedelinin üzerinde bir değere erişti. Ve madeni paranın piyasadan çekilmesinde iki senaryo var.
İlki, görünmez bir elin piyasada madeni para topladığı şeklinde.
TABLO ÇOK DAHA VAHİM
Adının gizli kalmasını isteyen bir Darphane yetkilisinin, Toplumsal’a anlattıkları ise çok daha vahim!
Darphane, “Hamili kart yakinimdir” kartviziti getirene söz gelimi 10 milyon liralık 1 kuruş veriliyor. 10 milyon lira karşılığı 1 kuruşluğu kamyona yükleyen yandaş, hurdacıya 550 milyon liraya satıyordu.
Bu durum, süreç içinde 1 liraya kadar tüm madeni paralar için geçerli oldu!
Yani birkaç saat içinde Türk halkının cebinden birileri zengin ediliyor, sistem kendi zenginlerini tesis ediyordu.
KURUŞ PİYASADAN ÇEKİLDİ!
Birilerini zengin etme aracı olunca, 1 kuruş piyasadan çekildi! Yani artık1 kuruş halka değil, mutlu bir azınlığa hitap ediyordu!
Sonra, yüksek enflasyonla artık diğer metal paraların maliyeti de rayiç bedelinin üzerinde mal edilmeye başladı.
1 TL= 3,40 TL OLUNCA!..
2022 yılına geldiğimizde, 1 liranın maliyeti 3 lira 40 kuruşa yükselmişti.
Ve 2023 seçimlerine 29 gün kala, madeni parada sadece 1 TL ve 50 kuruşa yönelik bir düzeltme geldi.
1 KURUŞ TEDAVÜLDEN KALDIRILMALI!
Oysa ilk olarak, zaten halkın erişemediği 1 kuruş ve 5 kuruşun tedavülden kaldırılması gerekiyordu.
Ancak anımsayan olmadı!