Toplumsal Özel
Tüketici Birliği Federasyonu Genel Başkanı Avukat Mehmet Bülent Deniz, Toplumsal TV’de depremle birlikte çalışmayan telekomünikasyon sistemi üzerinde yoğun olarak çalıştıklarını anlattı.
Deniz, başta BTK olmak üzere GSM şirketlerinin de ölümcül hataları nedeniyle ilk dört gün iletişim sağlanamadığını ve yetkililer hakkında 24 Şubat’ta suç duyurusunda bulunacaklarını söyledi.
Deniz, GSM operatörlerinin depremde kesilen iletişimi ile ilgili bilgiyi almak ve gerektiğinde hesap sorabilmek için Sivil Toplum Örgütü olarak üzerlerine düşeni yapacaklarını kaydetti.
Av. Deniz, depremde ilk dört gün iletişimin sağlanamaması ile ilgili eksikleri şöyle sıraladı:
“Türkiye'de 11. Kalkınma Planında 11 milyon fiber kablo yapılacağı ifade edildiyse de, bunun sadece 400 bin kilometresi yapıldı.
Baz istasyonlarının sayısının, nerede, nasıl olacağına ilişkin hiçbir bilgi alamadık.
GSM şirketleri haklı olarak müşteri sayısının çok olduğu yerlerde baz istasyonları kuruyorlar. Bugün, İstanbul, Ankara, İzmir'e düşen baz istasyonu sayısı ve baz istasyonuna düşen abone sayısı ile güneydoğuda baz istasyonuna düşen abone sayısı farklı.
EVRENSEL HABERLEŞME FONU YATIRIMI YAPILMAMIŞ!
Burada, evrensel haberleşme fonu denilen bir fon var. Bizim paralarımızdan toplanan ciddi bir fon var. O fon, karlı olamayan telekomünikasyon yatırımlarının, kamu tarafından hemen yapılmasını gerektiriyor. Bu da yapılmamış.”
ÖDÜLLÜ DRON BAZ İSTASYONU HİÇ ÇALIŞMAMIŞ!
Bir GSM şirketinin ödül aldığı, drone üzerine yerleştirilmiş baz istasyonu uygulamasının daha İzmir depreminde çuvalladığını, Kahramanmaraş'ta depremin canlandırması ile geleceği bilindiği halde hiç çalışmadığını ve ortada olmadığını gördük. Sorduğumuzda bize verdikleri yanıt şu: Elektrik kesildi, baz istasyonu devreye girmediği için iletişim kesildi. Peki, baz istasyonlarının acil durumlarda enerji istasyonları, bir jeneratörleri yok mu?
Tüm bunlarla birlikte, deprem esnasında iletişim hayati bir konu.
İki sene içerisinde buna ilişkin hiçbir önlem de alınmamış.
KAMU DEPREMZEDENİN KOTASINI İŞGAL ETTİ!
Ayrıca enkaz başına giden kamu personelinin haberleşmesi için bir kamu ağının oluşturulması gerekiyor, ancak kurulmamış. Bakın bu neye mal oldu? Enkaz başındaki kamu personeli kendi telefonunu kullanınca, enkaz altındaki insanların baz üstündeki kotasını kendileri doldurdu.
Sonuçta ilk 4 gün iletişim sağlanamadığı için, enkaz altında çok sayıda yurttaşımızın hayatını kaybettiğini düşünüyoruz.
BTK’YA SUÇ DUYURUSUNDA BULUNACAĞIZ!
Yarın, Bilgi Teknoloji Kurumu’na (BTK) çok önemli sorular ileteceğiz, Ve bu soruların da takipçisi olacağız. Böyle bir rezillik olmaz!
1999 Depreminde, 1 hafta çalışmayan telefonları 24 yıl öncenin teknolojisi ile gördük.
Yıl olmuş 2023 ve saatlerce çalıştırılamayan GSM şebekelerini yine gördük. Bu kabul edilebilir değil.
Öte yandan BTK, 3 önemli hata yaptı.
BTK’NIN 3 ÖLÜMCÜL HATASI
Deprem esnasında iletişim kesilince, yerel ISP’ler, yani kendi servis sağlayıcıları, şifresiz wi fi seçeneklerini devreye sokmak istediler, ancak BTK 3 gün boyunca buna müsaade etmedi. Çünkü, bu seçeneği açtığınız zaman, o seçeneği kullananan kişinin kimlik bilgisine ulaşamayabilirsiniz. İstihbari ve güvenlik açısından buna müsaade edilmedi.
Ki çok vahim bir hataydı.
Siz iletişimi beceremiyorsanız, istihbari ve güvenlik açığına karşın bu riski almanız gerekirdi. Ki insanlar enkaz altında can çekişiyordu.
İkinci olarak, Türkiye’de telekomünikasyonun patronu Türk Telekom. O’nun altyapısını kullanarak diğer firmalar hizmet vermeye çalışıyorlar. Türk Telekom’un koyduğu fiber kablo üzerinde diğer firmalar ancak hizmet verebiliyorlar.
Biz, TBF olarak yıllarca söyledik ki, diğer firmalara da fiber kablo çekme hakkı verin. Kendi altyapı şebekelerinizi hazırlayın, dedik, bu da yapılmadı.
BTK’NIN BASİRETSİZLİĞİ İLETİŞİMSİZ BIRAKTI!
Çok daha vahim bir hata daha var.
Her firmanın orada baz istasyonu var.
Bu baz istasyonları kriz anında şebekeler arası bir rooming, şebekeler arası dolaşım sistemi dediğimiz bir imkana sahipler. BTK 3 gün boyunca, A firmasının baz istasyonu ile B firmasının baz istasyonu arasındaki bu serbest dolaşımın kararını veremedi. Çok değerli olan 3-4 gün iletişim krizine neden oldu. Biz inanıyoruz ki, başta BTK olmak üzere tüm şebekeler ciddi bir ihmal içerisindeler. Bu konuyu biz gündeme taşıyor ve tüm yetkilileri hakkında da mutlaka suç duyurusunda bulunacağız.”