Kemal Kılıçdaroğlu'nun, T24’te yayınlanan yazısında öne çıkan ana temas, Ortadoğu’daki barış ve işbirliğini sağlamak amacıyla önerdiği "OBİT - Ortadoğu Barış ve İşbirliği Teşkilatı" (OBİT) projesidir. Kılıçdaroğlu, bu projeyi, bölgedeki tehditleri fırsata dönüştürmek ve zaman içinde etkisiz hale getirmek için bir çözüm olarak sunuyor.
Suriye ve Türkiye’nin Ortadoğu'daki Rolü
Kılıçdaroğlu, yazısında 2012 yılında dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’a yazdığı mektuba atıfta bulunarak, Türkiye’nin Suriye’deki iç savaşın yarattığı kaosa daha etkin bir çözüm önerisi getirmesi gerektiğini vurguluyor. Mektubunda, Türkiye’nin, Suriye’nin çökmesine ve halkının daha fazla acı çekmesine göz yummaması gerektiğini belirtiyor ve Suriye için barış, uzlaşma ve istikrar adına yeni bir başlangıç yapılmasını talep ediyor. Bu bağlamda, Türkiye’nin Suriye'deki barış sürecine ağırlık vererek daha aktif bir rol üstlenmesi gerektiğini savunuyor.
Ancak o dönemde Erdoğan’ın, Türkiye’de bir uluslararası Suriye Konferansı düzenleme önerisini yerine getirmediğini belirten Kılıçdaroğlu, bu eksikliğin sonrasında CHP’nin önemli bir adım attığını söylüyor. CHP, 28 Eylül 2019’da İstanbul’da "Suriye’de Barışa Açılan Kapı" temasıyla bir konferans düzenledi. Konferansa, Türkiye’den, bölgeden ve uluslararası alandan siyasetçiler, diplomatlar, akademisyenler, gazeteciler ve STK temsilcileri katıldı. Kılıçdaroğlu, burada CHP’nin iktidarın yapamadığını yaparak, Suriye’nin uluslararası boyutlarını ve Suriyeli sığınmacıların karşılaştıkları sorunları ele aldığını belirtiyor.
CHP’nin Suriye Politikaları
Kılıçdaroğlu, CHP olarak, Suriyeli göçmenlerin Türkiye'ye gelişinin ardından yaşadıkları zorlukları gündeme getiriyor. 2016’da hazırlanan bir rapora atıfta bulunarak, eğitim görmeyen Suriyeli çocukların topluma uyum sağlamakta büyük zorluklar yaşadığını ve bunların bir kısmının çocuk işçiliğine maruz kaldığını ifade ediyor. Ayrıca eğitimsiz ve mesleksiz Suriye kökenli bireylerin niteliksiz iş gücü yaratacağına ve suç oranlarını artıracağına dikkat çekiyor.
Kılıçdaroğlu, Türkiye’nin Suriye’ye yönelik politikalarını köklü bir şekilde değiştirmesi gerektiğini savunuyor. AKP iktidarının sorumsuz Suriye politikalarına karşılık, CHP’nin önerdiği politikaların daha tutarlı ve doğru bir yaklaşım olduğunu belirtiyor. Ayrıca, CHP olarak 2021’de Suriyeli sığınmacıların sorunlarına çözüm önerileri geliştiren bir toplantı düzenlediklerini ve bu politikaların zamanla haklılığının daha da netleştiğini ifade ediyor.
Ortadoğu Barış ve İşbirliği Teşkilatı (OBİT)
Kılıçdaroğlu’nun yazısındaki en önemli ve dikkat çeken öneri, Ortadoğu Barış ve İşbirliği Teşkilatı (OBİT) projesidir. Kılıçdaroğlu, Ortadoğu’nun tehditlerle dolu bir bölge olduğunu ancak aynı zamanda bu tehditlerin fırsata dönüştürülmesinin mümkün olduğunu ifade ediyor. OBİT, bölgedeki barışın sağlanması, uluslararası ilişkilerin güçlendirilmesi ve bölgesel istikrarın oluşturulması amacıyla CHP tarafından önerilen bir platformdur.
OBİT, bölge ülkelerinin inisiyatifleriyle barış ve istikrarı sağlamak için bir araç olarak öne çıkıyor. Bu projenin kurulacak üyeleri İran, Irak, Suriye ve Türkiye olacak ve bu ülkeler arasında karşılıklı işbirliği ve dayanışmayı teşvik etmek hedeflenecektir. Kılıçdaroğlu, bu projenin kurucu lideri Mustafa Kemal Atatürk’ün 1937’de kurduğu Sadabad Paktı’na benzer şekilde, bölge ülkeleri arasında huzur ve barış sağlamayı amaçladığını belirtiyor.
OBİT’in yalnızca bir güvenlik veya savunma örgütü olmadığını, daha çok karşılıklı işbirliği, dayanışma ve barış ortamını güçlendirmeyi amaçlayan bir platform olduğunu ifade ediyor. Bu sayede bölgesel barış sağlanırken, bölge dışı aktörlerin müdahalesi de sınırlanabilir. Ayrıca, OBİT'in Arap-İsrail çatışmasının çözümü ve diplomatik ilişkilerin sağlıklı bir şekilde gelişmesi için de önemli bir rol oynayabileceğini belirtiyor.
Türkiye’nin Gazze’deki Rolü ve Akdeniz Barışı
Kılıçdaroğlu, yazısında Türkiye’nin Gazze’de garantör ülke olmasını gerektiğini ve Ortadoğu Barış ve İşbirliği Teşkilatı'nın Türkiye için ne kadar önemli olduğunu vurguluyor. Bu çerçevede, Türkiye’nin Akdeniz’deki bölgesel barışa da katkı sağlaması gerektiğine dikkat çekiyor. Akdeniz’in iklim değişikliği ve orman yangınları gibi tehditlerle karşı karşıya kaldığını ve bu sorunların çözülmesi için Akdeniz Havzasındaki ülkelerin ortak hareket etmeleri gerektiğini ifade ediyor. Bu bağlamda, CHP’nin Büyük Akdeniz Barışı (Pax Mediterrane) yaklaşımını geliştirmesi gerektiğini belirtiyor.