BİLİM

Gezegenler başlangıçta düz olabilir mi?

Astrofizikçi Adam Fenton ve Dimitris Stamatellos liderliğindeki bir araştırma ekibi, gezegen oluşumuyla ilgili dikkat çekici bir bulguya ulaştı: Gezegenlerin başlangıçta düz bir yapıda olabileceği öne sürüldü.

Yapılan simülasyon deneyleri, büyük gezegenlerin Dünya gibi küre şeklinde değil, düz bir disk veya çay tabağı şeklinde başlayabileceğini gösteriyor. Bu protogezegenler zamanla dönerek malzeme çekiyor ve sonunda Jüpiter gibi yuvarlak bir şekil alıyorlar.

Stamatellos, "Gezegen oluşumunu uzun zamandır inceliyoruz ancak simülasyonlarda gezegenlerin şeklini kontrol etmeyi düşünmemiştik. Daima onların küre şeklinde olduğunu varsaymıştık" diyor. Bugüne kadar Samanyolu'nda binlerce gezegen bulunmasına rağmen, gezegenlerin oluşum süreci tam olarak anlaşılamamıştır.

Yıldız doğduğunda, yoğun bir gaz ve toz bulutundan oluşan bir küme meydana gelir; bu küme yerçekimi etkisiyle çöker ve dönmeye başlar. Etraftaki malzeme, bebek yıldızın etrafında bir disk oluşturarak büyümesini sağlar. Bu çalışmalar, gaz devi protoplanetlerin dönerken ilk olarak düz bir yapı oluşturduğunu gösteriyor. Bu, merkezkaç kuvveti ve protoplanetin henüz sıkı bir şekilde bir araya gelmediği bir aşamada mantıklıdır.

Güneş Sistemi'ndeki gezegenler bile, ekvatorlarında şişkinlik gösterirler. Simülasyonlar ayrıca malzemenin büyüyen protoplanet üzerinde ekvatordan ziyade kutuplarda biriktiğini göstermektedir.

Araştırmacılar, bu bulguların, gelişmekte olan gezegenleri nasıl tespit edeceğimizi ve yorumlayacağımızı anlamamız açısından önemli olduğunu vurguluyorlar. Gezegenlerin oluşumuyla ilgili bu yeni bakış açısı, evrenin nasıl şekillendiğini daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir.

{ "vars": { "account": "G-9KFVFXJPJ" }, "triggers": { "trackPageview": { "on": "visible", "request": "pageview" } } }