Türkiye İstatistik Kurumu'nun 30 Ocak'ta açıkladığı Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması'na göre, ülkede yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında bulunanların oranı 2023'te önceki iki yıla kıyasla 0-17 ve 18-64 yaş gruplarında azalma gösterirken, 65 ve üzeri yaş grubunda artış kaydetti.
Araştırmaya göre, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 50'si esas alınarak belirlenen yoksulluk oranı 2023 yılında bir önceki yıla göre 0,5 puan azalarak yüzde 13,9'a geriledi. Aynı şekilde, medyan gelirin yüzde 60'ı dikkate alınarak belirlenen yoksulluk oranı ise 0,1 puan artarak yüzde 21,7 oldu.
Medyan gelirin yüzde 60'ı esas alınarak belirlenen yoksulluk oranının yıllara göre dağılımına bakıldığında, 2018'de yüzde 21,2 olarak açıklanan oranın 2019'da yüzde 21,3, 2020'de yüzde 21,9'a yükseldiği görüldü. 2021'de yüzde 21,3'e düşen oran, 2022'de tekrar artarak yüzde 21,6 olarak kaydedildi.
Yoksulluk oranı düşük bölgelerde belirgin bir tablo çiziyor. TRC1 bölgesi, yüzde 10,4 ile Gaziantep, Adıyaman ve Kilis'i içermesiyle dikkat çekerken, TRC3 bölgesi de yüzde 12,9 ile Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt'i kapsayan bir diğer düşük yoksulluk oranına sahip alan olarak öne çıkıyor. Şanlıurfa ile Diyarbakır'ı içeren TRC2 bölgesi de yoksulluk oranının düşük olduğu bölgeler arasında bulunuyor. Ancak, deprem felaketi nedeniyle yapılamayan alan uygulaması nedeniyle Hatay, Kahramanmaraş ve Osmaniye illerini içeren TR63 bölgesi hakkında detaylı bir değerlendirme yapılamamıştır.
Yurt genelinde yoksulluk veya sosyal dışlanma riski, 2015 ve 2023 yıllarını kapsayan süreçte inişli çıkışlı bir seyir izlemiştir. 2015'te Türkiye nüfusunun yüzde 34'ü yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında bulunurken, bu oran 2018'e kadar azalarak yüzde 30,4'e gerilemiştir. Ancak, 2019, 2020 ve 2021 yıllarında artış yaşanmış, 2021'deki yüzde 32,9 seviyesinden 2023'te yüzde 31'e düşmüştür. 2023'te bu oran, erkeklerde yüzde 28,9, kadınlarda yüzde 33,1 olarak kaydedilmiştir.
Yaş grupları itibariyle incelendiğinde, 2023 yılında 0-17 yaş aralığında yüzde 39,7, 18-64 yaş aralığında yüzde 28, 65 ve üzeri yaş grubunda ise yüzde 26,6 oranında yoksulluk veya sosyal dışlanma riski tespit edilmiştir. 2023'te yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında bulunanların oranı, önceki 2 yıla göre 0-17 ve 18-64 yaş gruplarında azalırken; 65 ve üzeri yaş grubunda artış göstermiştir. 65 ve üzeri yaş grubundaki yoksulluk oranı, 2021'de yüzde 16,8, 2022'de ise yüzde 20,5 olarak ölçülmüştür.
