Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) buğday ve arpa alım fiyatlarını açıklanmıştı. Çiftçi kayıt sistemine kayıtlı çiftçinin eline ton başına ekmeklik buğdayda 9 bin 250 lira, arpada ise 7 bin 500 liradan satılacaktı.

Veryansın Tv'den Merve Duman'ın haberine göre, Haziran ayında TMO’nun sitesinden yapılan yapılan açıklamada üreticinin randevulu alım sisteminden başvuru yapabileceği belirtilmişti. Açıklamada “TMO, Türkiye genelinde bulunan yaklaşık 310 işyerinde ve protokol imzalanan lisanslı depolarda (230 nokta) alım faaliyeti gösterecektir.”  ifadelerini kullanmıştı.

Ürün bedeli ödemelerinin ise teslimatın ardından 30 gün içerisinde üreticilerin banka hesaplarına aktarılacağı ifade etmişti.

 TMO’nun arpa ve buğday alımı için çiftçiye randevu vermediği ortaya çıktı. Birçok çiftçi sisteme girse dahi randevu alamadı ve sistem hatasıyla karşılaştı. TMO’nun pek çok gıda ürününün hammaddesi olan buğday için yerleri olmadığı ve bu sebeple randevu açılmadığı belirtildi. ‘Depo’ krizinden etkilenen ve ürününü TMO’ya satamayan çiftçi ise çareyi özel sektörde buldu. Serbest piyasa ile TMO’nun belirlediği fiyat farkı arasındaki fark nedeniyle çiftçi zarara uğradı.

Ekonomi Gazetecisi Recep Erçin, Gazeteci ve Tarım Uzmanı Meliha Okur ve Adana Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan, Veryansın TV'ye açıklamalarda bulundu.

Erçin  “Depoya bir çiftçi olarak hasadınızı koyduğunuz zaman bir ay sonra size ödeme yapmak zorunda. Anladığımız kadarıyla parasal anlamda bir sıkıntı olduğu için Hazine ve Maliye’den TMO’ya bütçe aktarımı yapılmadı. Bunun için de çiftçinin depolara buğday getirmesini, yıkmasını şu anda öteleyebildikleri kadar öteliyorlar. Birçok teşvik verildiği ve fiyatlar da yüksek olduğu için maalesef bir sorun yaşandı. Bu hafta TMO randevuları açtı ve paraları ödemeye başladı.” dedi.

Gazeteci ve Tarım Uzmanı Meliha Oku “Çünkü nisana kadar hatta martın ortasına kadar yağmur yoktu. Bu yüzden önlem aldı. Aldığı önlem yüksek fiyata rağmen halkı ekmeksiz bırakmamak içindi. Fakat mart ortası, nisan itibarıyla yağmurlar çok iyi yağdı ve rekolte tahmin edilenin üstünde geldi. Bu sefer de TMO lisanslı deposu kısıtlı, üreticiden bir anda ürünü alamıyor. Sıkıntı bu yüzden başladı.” dedi.

Adana Yüreğir Ziraat Odası Başkanı Mehmet Akın Doğan “Önümüzdeki ayın ortasında da mısır hasadına başlayacağız. Türkiye’de 8.3 milyon ton mısır var. Biz şimdiden bunu nereye koyacağımızı düşünüyoruz ama TMO alacağını taahhüt ediyor. 1 ay 2 aya randevu vermezse almasının da bir anlamı yok tabii.” sözlerini söyledi.

Doğan şu ifadeleri kullandı;

Randevu veriliyor ama çok uzun verilmiyor. Çünkü Ukrayna- Rusya savaşından sonra ‘Tahıl Koridoru’ açıldı. Açıldığında ülkemize çok miktarda ürün girdi. Ürün girdiği için şu anda lisanslı depolar dolu. TMO depolarını doldurdu ve yeni yeni yer açıyor.” diyen Doğan şöyle konuştu:

Tüccar ürün niye alamıyor? Çünkü tüccarın aldığı buğday fiyatı 6-6.5 bandında ama ofisin ton başına aldığı 8 bin 250 lira. Arada fark olunca tüccara buğday döken çiftçi bile tekrar buğdayını alıp ÇKS kaydına göre ofise veriyor. Bırakın çiftçiyi tüccarların dahil tamamı elindeki ürünü ofise veriyor. Çiftçinin elindeki ÇKS’ye göre elindeki ürünü veriyor. Tabii TMO da arada fiyat farkı olduğu için ‘alamam’ diyemiyor. Her yıl fiyat açıklanırdı, serbest piyasa ile TMO arasında fiyat farkı fazla olmazdı. Şimdi uçurum var. Böyle olduğu için tüccar da çiftçi de ürünü TMO’ya vermek zorunda. Bu defa yer yok.

Ayrıca TMO, çalışanlarını da mesai saatleriyle zor duruma sokuyor. TMO çalışanları, tatil ve hafta sonları dahil olmak üzere izinsiz ve yoğun bir şekilde çalıştırılıyor. TMO’nun çalışan eksiği yüzde 50 civarındayken iş planlamasını çalışan işçilere yükleniyor. Belirsiz mesai saatleriyle çalışan vatandaşlar, bu durumdan hem psikolojik olarak etkileniyor hem de aile sorunları artıyor.