"Herkes sigortalı oldu" aldatmacası pahalıya patladı. Genel Sağlık Sigortası (GSS) uygulanışının 16'ncı yılında 8 milyondan fazla kişiye borç çıkardı.
"Prim borcunuz bulunmaktadır. Ödemediğiniz takdirde yasal takip başlatılacaktır" mesajını alanlara yüklü bir fatura çıkarıldı. Bazılarında borcundan fazla gecikme faizi istendiğini gördü.
AKP KANDIRMAYA DEVAM EDİYOR
AKP, büyük "reform" olarak sunduğu Genel Sağlık Sigortası'nı 2008'de gündeme getirdi. Kamuoyundaki tepkiler nedeniyle 3,5 yıl ertelemek zorunda kaldı, 1 Ocak 2012 günü devreye soktu.
Aile içinde kişi başına geliri asgari ücretin üçte birinin altında olduğu tespit edilenlerin GSS'si devlet tarafından ödeniyor. Üçte birine eşit veya üzerinde olduğu tespit edilenler prim ödemek zorunda kalıyor.
ZORUNLU VE HABERSİZ
Güncel verilere göre primleri devlet tarafından ödenenlerin sayısı 6,1 milyon. Primlerini kendi ödeyen sigortalıların sayısıysa 2 milyon.
Ancak birçok kişi böyle bir primi ödemekle yükümlü olduğunun farkında değil. Çünkü SGK, 12 yıldır bu uygulamayı haber vermeden başlatıyor. Örneğin bir dönem işsiz kalan biri için GSS yükümlülüğü otomatik başlatılıyor.
Örneğin son 10 yıldır asgari ücretin altında kazanan ya da kayıt dışı çalışan birine 18 bin lira GSS prim borcu çıkarılıyor. Bu tutara 17 bin lira da gecikme cezası eklenerek toplam 35 bin lira isteniyor.
Borçlar ödenmezse icra takibi başlatılacak.
YENİ YILDA MİLYONLAR SAĞLIK HİZMETİNDEN MAHRUM KALABİLİR
Prim borcu olanlar, kamunun sunduğu sağlık hizmetlerinden 31 Aralık 2024'e kadar yararlanabilecek. Ancak bu, hastanın sadece muayene olmasına olanak veriyor. Muayene olan hastayı eczaneye gittiğinde kötü bir sürpriz bekliyor. İlaçlar ücretli. Ayrıca cebinizden 14 kalem katkı–katılım payı ve ilave ücret ödemek zorundasınız.
Halbuki GSS prim gelirleri, bu kapsamda sağlanan sağlık hizmetlerini karşılıyor hatta fazla veriyor.
Halen lise ve dengi öğrenim gören gençler 20 yaşına; üniversite öğrenimi görenler ise 25 yaşına kadar aileleri üzerinden sağlık hizmeti alabiliyorlar.
Okulu bitirdikleri ve bu yaş sınırlarını aştıkları andan itibaren ise işsiz olsalar bile ailelerinin ekonomik durumuna göre GSS primi ödemek zorunda kalıyorlar.
Ne kadar prim ödeyeceklerinin belirlenebilmesi için de gelir testine girmeleri gerekiyor. Gelir testi yaptırmamış olanlar ise otomatik olarak en yüksek rakamdan prim borçlusu durumuna düşüyor. Bu düzenleme dolayısıyla, tamamına yakını gençlerden oluşan 8 milyonu aşkın kişi borçlu durumunda.
PRİM BORÇLARI SİLİNMELİ, SAĞLIK ÜCRETSİZ OLMALI
İşsizin, asgari ücretin altında gelire sahip yurttaşların, yeni mezun gençlerin sırtındaki yüke bir de GSS primi ekleniyor.
Yurttaşını sürekli borçlu çıkaran SGK, özel hastanelere yılda milyarlarca lira kaynak aktarıyor. Bu nedenle prim borçlarının tamamen silinmesi isteniyor.
Genel Sağlık Sigortası aslında 1976 yılından beri hayata geçirilmek istenen bir sistem. Dünyada sağlığın piyasalaştırıldığı ülkelerde uygulanıyor.
Sağlık hizmetlerinin sosyalleştirildiği, koruyucu sağlık hizmetlerinin öne çıkarıldığı, yurttaşlarının hastalanmasını engelleyen ülkelerde ise yok. Yani vatandaşın hastalanmasını engellemek yerine, hasta olanların tedavisini parayla yapmayı hedefleyen bir sistem GSS.
Bu sistemle vatandaşlar önce hasta olacaklar sonra kamu ya da özel sektörde tedavi olacaklar. Böylelikle sağlık piyasalaşmış, para ve kazanç getiren bir iş olmuş olacak.
