İstanbul'da sahte içkiden zehirlenerek hayatını kaybedenlerin sayısı 17'ye yükseldi. Bu ölümler, sahte içki tüketiminin tehlikelerini yeniden gündeme getirdi.
Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Halis Dokgöz, sahte içkinin ölümcül etkileri, zehirlenme belirtileri ve sahte içkiyi tespit etmenin en basit yolları hakkında önemli uyarılarda bulundu. Prof. Dr. Dokgöz, sahte alkol tüketiminin ölüm riski taşıdığını ve vatandaşların bu konuda dikkatli olmaları gerektiğini vurguladı.
Metil Alkol Daha Ucuz
Sahte içki olarak tabir edilen içkilerde metil alkol kullanıldığına dikkat çeken Halis Dokgöz, “Metil alkol odun talaşından elde edilen saydam, uçucu ve insan için yüksek derecede zehirli bir maddedir. Endüstriyel çözücü, boya, vernik, benzin karışımları, çözücü ve antifiriz olarak kullanılır. Diğer alkollere göre maliyeti çok ucuzdur. Bu nedenle alkollü farklı içkilere karıştırılarak da pazarlanabilmektedir. İntihar amaçlı da kullanılabilirken kaza sonucu içilmesi nedeniyle ölümler de görülebilmektedir” dedi.
12 Saat İla 24 Saat Arasında Herhangi Bir Bulgu Ortaya Çıkmayabilir
Sahte içki yani metanol zehirlemesinde genellikle beyin, göz ve mide-bağırsak sisteminde bazı bulgular görüldüğüne değinen Prof. Dr. Dokgöz, “Metanol alımından sonra 12 saat ila 24 saat arasında herhangi bir bulgu ortaya çıkmayabilir. Bunun nedeni metanolün formaldehite dönüşmesiyle ciddi bulguların ortaya çıkmasıdır” ifadelerini kullandı.
En Önemli Belirtileri
Prof. Dr. Halis Dokgöz, sahte içki yani metanol zehirlemesinin en yaygın belirtilerini de şu şekilde özetledi: “Baş ağrısı, baş dönmesi, uyuşukluk, gözde kararma, bulanık görme, parlama, ışığa hassasiyet veya bir kar fırtınası şeklinde gördüğünü öykülemeden körlüğe ve ölüme kadar giden bir tablo söz konusu olabilir. Yetişkin bir bireyde minimum ölümcül doz 1 gram kadardır.”
Daha Ucuz Olan...
Türkiye’de son yıllarda metanol zehirlenmesi ve buna bağlı ölümlerle sıkça karşılaşıldığını belirten Prof. Dr. Halis Dokgöz, sahte içki ile kaçak içkinin farklı olduğunu, en büyük farkın ise sahte içkide daha ucuz olan metil alkolün kullanılması olduğunu kaydetti.
Sahte İçki ve Kaçak İçki Arasındaki Fark...
“Ölümlerin çoğunluğunu alkolü kendisi üreten ya da ucuz olduğu için sahte alkollü içecek kullanan kişilerden oluşuyor. Ayrıca ruhsatlı içki satışının yapıldığı yerlerde de sahte içki satışlarıyla karşılaşıyoruz. Marketlerde dezenfektan olarak satılan metanol bazlı sıvılara içki aromaları karıştırılarak satılması veya metanole bazı içki aromaları karıştırılarak viski, votka, rakı gibi içkilerin tadına ve rengine benzetilerek satılması gibi standart dışı maddeler kullanılarak sahte alkollerin üretilmesi söz konusudur. Anadolu’nun birçok yerinde sıklıkla kuru üzüm veya yaş üzüm gibi şekerli meyvelerin fermantasyonu ve damıtılması yoluyla ürettikleri halk arasında “boğma” olarak da ifade edilen alkol ise kaçaktır. Ve hepsi de insan sağlığı açısından riskli ve tehlikelidir” ifadelerini kullandı.
Yüksek Vergiler Fiyatları Artıyor
Prof. Dr. Halis Dokgöz’ün dikkat çektiği bir diğer nokta ise alkollü içeceklerden alınan verginin her geçen yıl yükselmesi ve bunun sonucunda fiyatların artması oldu.
“Vergiler yükseldikçe insanlar standart dışı ve denetimden uzak ürünlere, daha ucuz olduğu için kolayca ve düşünmeden yönelebilmektedir. Sahte içki yapımında kullanılan metanol, etanole göre 5’te 1 oranında daha ucuzdur. İşte bu fiyat farkı bilinçsiz üreticileri etanol yerine daha ucuz olan metanolü kullanmaya yöneltiyor. Sosyoekonomik durumu düşük insanlar da sırf ucuz olduğu için bunları satın alıyor. Alkollü içki fiyatlarındaki artış ile birlikte bireylerin kendi içkilerini üretme ve sahte içkiye yönelmelerinin arttığı görülmektedir. Zehirlenme ve ölümlerin daha fazla artmaması için vergi oranlarının tüm dünyada olduğu gibi normal seviyelere çekilmesi ve alkolizm konusunda toplumsal bilgilendirme ve eğitim ön koşul gibi görülmektedir” dedi.
Sahte İçkiyi Anlamanın En Basit Yolu...
Sahte içkiyi kokusundan, renginden, tadından anlamak mümkün mü? Prof. Dr. Halis Dokgöz’e göre bu yöntemleri kullanarak sahte içki olup olmadığını anlamak mümkün değil. Bu durumda tüketicilerin sahte içki olup olmadığını anlamasının tek yolu kalıyor: İçki şişelerinin üzerindeki bandroller. Dokgöz, şişelerin üzerindeki bakanlık onaylı kayıt numarası ve bandrolün kontrol edilmesini, ambalaj üzerinde TAPDK bandrolünün olup olmadığının mutlaka kontrol edilmesini, içkilerin orijinal ambalajında olup olmadığına dikkat edilmesini önerdi.
