Mentollü sigarlar yasaklansa da, mentol toplarıyla bu yasak deliniyor. Kansere davetiye çıkaran ürün hem tütün satış noktalarında hem de internette satılmaya devam ediyor.
Haber Global’de yer alan habere göre; Türkiye’de 2020 yılından bu yana yasak olan mentollü sigara üretim ve satışı, “mentol topu” adı verilen ürünler ile deliniyor. Mentol topu satışları hem tütün satış noktaları, hem de internetteki pazarlama sitelerinde tam gaz devam ederken, tiryakiler tarafından alınan bu ürünler, sigaraların sünger kısımlarına yerleştirilerek adeta mentollü sigara gibi kullanılıyor. Sağlığa Evet Derneği Başkanı Prof. Dr. Elif Dağlı öncülüğünde bir grup uzman tarafından yapılan son araştırmada 2021’de tütün satış noktalarının yüzde 15.7’inde satılan mentol toplarının, 2022’de işletmelerin 64.3’ünde satıldığı saptanırken, geçen yıl işletmelerin yüzde 65.3 ünde satışı yasak olan e-sigara, puff bar, nargile tütünü ürünlerinin de açıktan satılmaya başlandığı belirlendi.
İSTANBUL’DA ÇOK SAYIDA NOKTADA SATILIYOR
Araştırma kapsamında mentol topu satan, dükkan sahipleriyle de görüşmeler yapılırken, ilginç bilgilere ulaşıldı. Sadece Kadıköy, Beşiktaş, Beyoğlu ve Şişli’nin aralarında olduğu 4 ilçedeki 128 tütün satış noktasında mentol topu satıldığı tespit edildi. Yapılan araştırma ile söz konusu ürünlerin özellikle gençler ve kadınlar tarafından kullanıldığı saptanırken, mentol toplarının sigaralarda nasıl kullanıldığına yönelik bilgilerin ise bizzat satıcılar tarafından vatandaşlara aktarıldığı saptandı.
ORTALAMA 200 LİRADAN SATILIYOR
Söz konusu ürünlerin internetteki pazarlama sitelerinde 160 ile 300 lira arasında değişen fiyatlara satıldığı dikkatimizden kaçmazken, satıcıların firmalar sayesinde mentol topu ürünlerine kolaylıkla ulaşabildikleri ve satış oranlarının günden güne arttığı belirtildi. Tütün ürünleri satış noktalarında, sigaralarda yasaklanan mentolü dışardan enjekte ederek kanunu etkisiz hale getiren bu ürünlere kolaylıkla ulaşılabildiğine dikkat çeken Prof. Dr. Dağlı ile araştırma ekibi ise “Satıcılar ürünü ve kullanılma nedenini çok iyi bilmekte. Ürünler satış noktalarına tek bir firma tarafından dağıtılmakta” uyarısında bulundu.
2B KANSER YAPICI BİLEŞENLER İÇERİYOR
2019 yılında saygın tıp dergisi JAMA’da mentol aromalarının 2B kanser yapıcı bileşikler içerdiği ve uzun süre kullanımla pulegon isimli bir yağa dönüşmeleri nedeniyle insan sağlığı için çok riskli olduğu ortaya konulurken, son bir yıllık süreçte mentol topu satışında artış yaşandığı belirtilmişti.
GENÇLER TEHDİT ALTINDA
Öte yandan Amerikan 2022 Gençlik Tütün Araştırması’nın sonuçlarına göre gençlerin en sık tek kullanımlık ürünleri tercih ettiği, e-sigara kullanım sıklığı ortaokul öğrencileri arasında yüzde 3,3, lise öğrencileri arasında yüzde 14,1 olarak ifade ediliyor. Öğrencilerin yüzde 27’si her gün e-sigara kullanırken, yüzde 85’i aromalı ürünleri tercih ediyor.
KULLANAN SAYISI ARTIYOR
TÜİK’in yayınladığı Türkiye Sağlık Araştırması sonuçlarına göre de gençlerin nasıl bir tehdit altında oldukları ortaya seriliyor. Türkiye genelinde her gün tütün mamulü kullanan 15 yaş ve üstü bireylerin oranı 2019 yılında yüzde 28 olarak saptanırken, bu oran 2022 yılında artarak yüzde 28.3’ye çıktığı TÜİK verilerinde yer alıyor.
ELEKTRONİK SİGRADAKİ TEHLİKE
Yapılan son bilimsel çalışmalar da ise elektronik sigara sıvılarının içeriğinde uyuşturucu madde yapımında kullanılan THC (tetrahidrokannabinol) olabileceği belirtilirken, e-sigaraların ‘reaktif oksijen molekülleri’ açığa çıkarma riski olduğuna dikkat çekiliyor. Reaktif oksijen molekülleri ise DNA hasarı yaparak, enzimleri etkisiz hale getiriyor.