Bir ailenin hanedanlık yönetimine esir düşüp tarihinin en büyük ekonomik krizinden geçen ve halk ayaklanması çıkan Sri Lanka'da Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa'nın askeri uçakla Maldivler'e kaçmasının ardından olağanüstü hal (OHAL) ilan edildi.
"Devlet Başkanı ülke dışına çıktığından, ülkedeki durumla baş edebilmek için OHAL ilan edilmiştir" açıklaması yapan başbakanlık önünde toplanan binlerce kişi yine hem Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa'nın hem de Başbakan Ranil Wickremesinghe’nin istifasını talep etti. Polis başbakanlık önündeki protestoculara göz yaşartıcı gazla müdahale etti.
Buna rağmen Sri Lanka Devlet Başkanı'nın Maldivler'den Başbakan'ı anayasanın 37.1 maddesine dayanarak Devlet Başkanı Vekili olarak atadığı açıklaması geldi. Meclis Başkanı Mahinda Yapa Abeywardana, "Rajapaksa, ülkede olmaması nedeniyle anayasaya uygun olarak devlet başkanı olarak görev yapmak üzere başbakanı atadığını söyledi" dedi.
BAŞABAKANLIK DA BASILDI
Bu açıklama üzerine başbakanlık ofisini basmaya çalışan protestocuların bir kısmı devlet televizyonu binasına girdi. Protestocuların kısa süreliğine yayını ele geçirmesi devlet televizyonunda canlı yayımlandı. Canlı yayın sırasında Rupavahini ağının stüdyosuna giren bir protestocu, sadece protestolarla ilgili haberlerin yayımlanmasını emretti. Ardından yayın kesildi ve banttan programa geçildi.
Ardından göz yaşartıcı gaz sıkan polisin çektiği seti aşan protestocular, başbakanlık binasına da girmeyi başardı. Binanın duvarlarına tırmanarak Sri Lanka bayrakları sallayan protestoculara olay yerindeki TOMA'lar müdahale etmedi.
HER İKİSİ İÇİNDE İSİTİFA
Marksist-Leninist muhalefet partisi Janatha Vimukthi Peramuna'nın (JVP) lideri Anura Kumara Dissnayake, protestoların daha da tırmanmaması için Başbakan Ranil Wickremesinghe'nin derhal istifa etmesini ve 20 Temmuz'da parlamentoda yapılacak devlet başkanlığı seçimine aday olarak katılmamasını istedi. JVP lideri, "Herkes yeni liderin halkın ihtiyaçları uyarınca mı, yoksa taleplerine karşı mı seçileceğini yakından takip ediyor" uyarısını yaptı.
Başbakanın önce devlet başkanı vekili olmak, ardından bazı milletvekillerini satın alıp meclis çoğunluğunu ele geçirerek yeni seçilen devlet başkanı olmak için komplo kurduğunu öne süren Dissnayake, şunları söyledi:
Devlet başkanı ve başbakanı ülkede daha fazla isyan yaratmadan istifa etmeye çağırıyoruz. Son birkaç aydır yeterince kaos ve huzursuzluk yaşadık. Ülkedeki her sektör artık felç durumda. Halkın talebini dikkate almak ve daha fazla krizi önlemek devlet başkanı ve başbakanın sorumluluğundadır.
MECLİSTE OLMASA DA SOKAK DA GÜÇ KOMÜNİSTLERDE
JVP'nin mecliste sadece üç milletvekiliyle temsil edilmekle birlikte kitlesel sokak protestolarına katılanlar arasında önemli bir ağırlığa sahip olduğu belirtildi.
Ancak muhalefetin uyarılarını ciddiye almayan Devlet Başkanı Vekili ve Başbakan Ranil Wickremesinghe, protestocuların başbakanlık ofisine girmesinin ardından televizyonda yayımlanan açıklamasında, ordudan ve polisten 'düzeni sağlamak için ne gerekiyorsa yapmalarını' istedi. Wickremesinghe, "Protestocular devlet başkanı vekili olarak sorumluluklarımı yerine getirmemi engellemek istiyor. Faşistlerin yönetimi ele geçirmesine izin veremeyiz" dedi.
Devlet Başkanı Vekili, 'genelkurmay başkanı, kara, hava, deniz kuvvetleri komutanları ve polis teşkilatı komutanından oluşan yeni özel komite kurduğunu, komitenin görevinin vatandaşların güvenliğini koruyup güvence altına almak ve ülkedeki kanun ve düzeni yeniden sağlamak olduğunu' duyurdu. Wickremesinghe, "Komite, politikacıların müdahalesi olmadan görevlerini yerine getirmek için gerekli tüm yetkileri alacak” dedi.
SİNGAPUR'DAN SIĞINMA TALEBİ
Bu arada Meclis Başkanı Mahinda Yapa Abeywardena, Maldivler'deki Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa'nın istifa mektubunu daha önce açıkladığı gibi günün ilerleyen saatlerinde ileteceğini kendisine bildirdiğini duyurdu. Kendisinin de istifa edeceğini, ama yeni hükümetin kurulmasını beklediğini söyleyen Abeywardena, 20 Temmuz'da meclisin yeni bir devlet başkanı seçeceğini teyit etti.
Ardından Devlet Başkanı Gotabaya Rajapaksa'nın bugün Maldivler'den Singapur'a giderek sığınma talep edeceği haberi geldi.
ABD'nin Sri Lanka Büyükelçiliği, tedbir amaçlı olarak konsolosluk hizmetlerini askıya aldığını duyurdu.
Tamil Kaplanları isimli ayrılıkçı örgütü askeri yenilgiye uğratırken binlerce sivilin ölümüne neden olan yöntemler kullanması nedeniyle 'Terminatör' lakaplı 73 yaşındaki Rajapaksa, bugün beklenen istifasına rağmen Sri Lanka'nın işlerine karışmaktan vazgeçmeyeceğinin sinyalini verse de ekonomik kriz nedeniyle tek bir çarkın dönmediği ülkede tam bir kaos hakim.
Haftasonunda Rajapaksa çarşamba günü resmen istifa etmeyi ve barışçı iktidar devrinin önünü açmayı vaat ettikten sonra başkanlık konutunu terk etti, ardından on binlerce protestocu başkanlık konutunu işgal etti ve başbakanlık konutunu da kısmen yakarak ele geçirdi. Halihazırda dokunulmazlığı bulunan Rajapaksa'nın bugün soluğu Maldivler'de almasının, resmen istifa etmesi halinde gözaltına alınmaktan korkmasından kaynaklandığı sanılıyor.
Fransız haber ajansı AFP'ye göre Rajapaksa, eşi, koruması dahil 4 yolcu Antonov-32 tipi askeri uçakla Sri Lanka'dan ayrıldı, Maldivler'e indiklerinde polis eskortuyla bilinmeyen bir yere götürüldü.
Başkent Colombo'daki göçmenlik yetkilileri 24 saatten uzun süre boyunca Rajapaksa'nın ülkeyi terk etmesini engellemeye çalıştı.