ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, "antisemitizmle mücadeleye" ilişkin taleplerini reddeden Harvard Üniversitesine ayrılan 2,2 milyar dolarlık federal fonun dondurulduğunu duyurdu.
Beyaz Saray, geçtiğimiz hafta Harvard'a kampüslerde antisemitizmle mücadeleyi amaçlayan bir dizi talep iletmişti. Bu talepler arasında işe alım, öğrenci kabulü ve müfredatta değişiklikler yapılması gibi konular yer alıyordu. ABD ve Batı medyasında çıkan haberlere göre Trump, yeniden başkan seçilmesinin ardından seçkin üniversiteleri yeniden şekillendirme çabası içinde ve bu doğrultuda genellikle araştırma bütçelerinde kullanılan federal fonları kesme tehdidinde bulunuyor.
Harvard Üniversitesi dün, yönetimin bu taleplerini reddeden ilk büyük ABD üniversitesi oldu. Üniversite yönetimi, Beyaz Saray'ı kendi topluluğunu "kontrol etmeye çalışmakla" suçladı. Beyaz Saray'ın talep ettiği kapsamlı değişikliklerin, Harvard Üniversitesi'nin işleyişini temelden değiştireceği ve üniversitenin üzerindeki kontrolün önemli ölçüde hükümete devredileceği belirtiliyor.
New York Times gazetesinin haberine göre, 11 Nisan Cuma günü Harvard'a gönderilen mektupta, üniversitenin federal yatırımı haklı kılan "entelektüel ve sivil hak koşullarını" yerine getiremediği savunuldu. Önerilen değişiklikler arasında Amerikan değerlerine "düşmanca" yaklaşan öğrencilerin federal hükümete bildirilmesi, her akademik bölümde “görüş çeşitliliğinin” sağlanması, "antisemitik tacizi en çok körükleyen program ve bölümlerin, hükümet onaylı dış denetçiler tarafından incelenmesi" ve öğretim üyelerinin intihal açısından denetlenmesi bulunuyordu. Mektupta ayrıca, üniversitenin protestolar sırasında meydana gelen "ihlaller" için disiplin cezaları uygulaması emrediliyordu.
Bu taleplerin üniversitenin akademik özerkliğine ciddi bir müdahale anlamına geldiği değerlendirilirken, Harvard yönetimi bu talepleri reddederek üniversitenin özgürlükçü yapısının korunması gerektiğini vurguladı.
Trump, "geçen yıl Gazze'deki savaş ve ABD'nin İsrail'e verdiği destekle ilgili ülke genelindeki üniversite kampüslerinde düzenlenen protestolar sırasında, önde gelen üniversitelerin Yahudi öğrencileri korumada başarısız olduklarını" iddia etti.
Harvard Üniversitesi Rektörü Alan Garber, söz konusu talepleri reddederek, "üniversitenin bağımsızlığını teslim etmeyeceğini ve Anayasadaki Birinci Değişiklik ile korunan ifade özgürlüğünü terk etmeyeceğini" ifade etti. Garber, "Yalnızca hükümetin bazı talepleri antisemitizmle mücadele etmeyi amaçlıyor, çoğunluğu ise Harvard'daki 'entelektüel koşulların' doğrudan hükümetçe düzenlemesi anlamına geliyor" şeklinde konuştu.
Üniversitenin direnç mektubunun hemen ardından ABD Eğitim Bakanlığı, Harvard’a yapılan 2,2 milyar dolarlık hibeleri ve 60 milyon dolarlık sözleşmeleri dondurduğunu açıkladı. Bakanlık açıklamasında, "Kampüslerdeki eğitim aksaklıklarının kabul edilemez ve Yahudi öğrencilere yönelik tacizlerin hoşgörülemez olduğu" vurgulandı.
Trump yönetimi, geçtiğimiz ay Harvard Üniversitesindeki yaklaşık 256 milyon dolarlık federal sözleşmeleri ve hibeleri, ayrıca 8,7 milyar dolarlık çok yıllı hibe taahhütlerini gözden geçirdiğini duyurmuştu. Harvard profesörleri bu duruma dava açarak, “hükümetin ifade özgürlüğü ve akademik özgürlüğü yasa dışı şekilde hedef aldığını” öne sürmüştü. 53 milyar dolarlık bağış fonuna sahip olan Harvard, yeni başkanlık yönetiminin hedefindeki elit üniversitelerden biri olarak öne çıkıyor.
New York’taki Columbia Üniversitesi, geçtiğimiz ay Beyaz Saray’ın 400 milyon dolarlık federal fonu çekmesinin ardından çok sayıda talebi kabul etmişti. Bu karar, çok sayıda öğrenci ve öğretim görevlisinin eleştirilerine neden olmuştu. Üniversitede Filistin yanlısı protestoların organizatörlerinden yeşil kart sahibi Mohsen Mahdawi, dün Vermont'taki Colchester'da gözaltına alındı. Mahdawi’nin avukatı, müvekkilinin ABD vatandaşlık başvurusu için yapılan görüşme sırasında göçmenlik yetkilileri tarafından gözaltına alındığını belirtti.
Savaş karşıtı kampüs protestolarına katılan Columbia Üniversitesinden Mahmoud Halil ve Tufts Üniversitesinden Rümeysa Öztürk de son haftalarda gözaltına alınanlar arasındaydı.
Gallup'un geçen yaz yaptığı bir anket, tüm siyasi görüşlerden Amerikalıların, üniversitelerin politik bir ajanda güttüğüne dair artan bir inançla birlikte yüksek öğrenime olan güveninin düştüğünü ortaya koydu. Bu düşüşün, özellikle Cumhuriyetçi seçmenler arasında daha belirgin olduğu gözlemlendi.