1929 yılında Sivas iline bağlı Bayırbucak köyünde doğdu ve Bayırbucak köyünde yaşadığı hayat ve halk kültürü onun eserlerine büyük etki etti. Baykurt, halk kültüründen aldığı zengin malzemeyi edebi eserlerinde başarıyla işleyerek Türk edebiyatının önemli isimlerinden biri olarak tanındı.
Eğitim hayatına başladıktan sonra Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Türkçe Bölümü'nde öğrenim gördü. Eğitimci olarak çalışmaya başladı ve bir süre Sivas il merkezinde öğretmenlik yaptı. Ancak daha sonra köyüne dönerek köy öğretmenliği ve köy enstitüsünde eğitimci olarak görev aldı. Bu dönem, onun halk kültürünü, köylü yaşamını ve sosyal konuları yakından tanıma fırsatı bulduğu bir dönemdi.
Fakir Baykurt, köylü insanın yaşamından ve sorunlarından esinlenen eserler kaleme aldı. "Yılanların Öcü" (1979), "Kırmızı Elbiseli Adam" (1984) gibi romanları, Anadolu'nun farklı kesimlerinden karakterleri ve yaşam öykülerini işleyerek toplumsal eleştirilerde bulundu. Eserlerinde yerel ağız ve renkleri ustalıkla kullanarak, gerçekçi ve samimi bir dil oluşturdu.
Baykurt, halk kültürünü araştırarak halkbilim alanında da çalışmalar yaptı. Halk hikayeleri, efsaneler ve geleneksel Anadolu yaşamını inceledi. Aynı zamanda köy enstitülerinin fikir babalarından biri olarak kabul edildi ve köy enstitüsü hareketinin fikirsel önderlerinden biri olarak anıldı.
Eserleriyle Türk edebiyatının yanı sıra halk kültürünün zenginliğini ve güzelliklerini de anlatan Fakir Baykurt, 1999 yılında vefat etti. Eserleri günümüzde hala okunan, tartışılan ve edebiyatımızın önemli köşe taşlarından birini oluşturan bu değerli yazar, halkın yaşamına dair derin bir anlayışla kaleme aldığı eserleriyle hatırlanmaktadır.
FAKİR BAYKURT ESERLERİ
Romanları:
- Yılanların Öcü (1954)
- Irazcanın Dirliği (1961)
- Onuncu Köy (1961)
- Amerikan Sargısı (1967)
- Tırpan (1970)
- Köygöçüren (1973)
- Keklik (1975)
- Kara Ahmet Destanı (1977)
- Yayla (1977)
- Yüksek Fırınlar (1983)
- Koca Ren (1986)
- Yarım Ekmek (1997)
- Kaplumbağalar (1980)
Öyküleri:
- Çilli (1955)
- Efendilik Savaşı (1959)
- Karın Ağrısı (1961)
- Cüce Muhammet (1964)
- Anadolu Garajı (1970)
- On Binlerce Kağnı (1971)
- Can Parası (1973)
- İçerdeki Oğul (1974)
- Sınırdaki Ölü (1975)
- Gece Vardiyası (1982)
- Barış Çöreği (1982)
- Duirsbug Treni (1986)
- Bizim İnce Kızlar (1992)
- Dikenli Tel (1998)
Toplum ve Eğitim Yazıları:
- Efkar Tepesi (1960)
- Şamaroğlanları (1976)
- Kerem ile Aslı (1974)
- Kale Kale (1978)
- Kaplumbağalar (1980)