Murat Bayar Toplumsal Ekonomi-Analiz
6 Şubat Pazartesi sabah 04'te Kahramanmaraş merkezli ve 10 ili kapsayan büyük bir afetle sarsıldı Türkiye.
Deprem, Borsa İstanbul'u da vurdu. 6 Şubat'ta yüzde 5'e yakın düşen Borsa salı günü yüzde 7,8 düştü.
Çarşamba günü sabahı CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu Sermaye Piyasası Kurulu'nu (SPK) sert bir dille eleştirerek, "reziller" dedi. Kılıçdaroğlu, enkaz kaldırıldıktan sonra, küçük yatırımcıyı soymanın hesabını, SPK'dan soracağını söyledi.
Çarşamba günü de Borsa yüzde 7 civarında düşüp, endekse bağlı devre kesiciler çalıştırıldı. Önce Borsa İstanbul geçici olarak, ardından ise 5 iş günü için ve 14 Şubat akşamına dek tatil edildi.
Peki ama depremde mi Borsa'nın suçuydu? Sosyal medyada bu soru soruldu.
1999 depreminde Borsa (O zaman ki adı ile İMKB) hemen ve bir hafta için tatil edilmişti.
2023 depreminde ise SPK üç gün boyunca düşüşü izlemişti.
Öncelikle 10 ili kapsayan ve 13,5 milyon insanın yaşadığı bölgedeki borsa yatırımcısının, canı ile uğraşırken, internetin bile olmadığı bir ortamda işlem yapması mümkün değildi.
Yani SPK fırsat eşitliği ilkesini çiğnemişti.
O kadar mı?
Hayır!
Deprem bölgesinde bulunan ve borsada hisse senedi bulunan şirketler vardı. Borsa'nın bu seviyede bir depremde düşmesi kaçınılmazdı. İşte bu durumdan yararlanmak iseteyenler, kaldıraçlı piyasalarda açığa satış yapıyorlardı. (VİOP /Vadeli İşlemler Opsiyon Borsası)
Bu, düşüşü hızlandırırken, short/ açığa satış yapan yatırımcıya bire 10 kazandırıyordu!
SPK, bunu da izledi!
Ana muhalefet partisi, SPK yönetimine yurt dışı yasağı konmasını istedi.
İşte, o zaman ateş bacayı sardı. BİST100'ün çarşamba günü işlemleri de iptal edildi.
Yine de, depremin ilk iki gününde yapılan haksız işlemlere karşı, SPK'nın önüne çıkarılacak büyük bir fatura olacak!
