Arnavutluk, Kosova ve Makedonya’da yaklaşık olarak 5 milyon dolayında Arnavut nüfus bulunuyor. Türkiye’de de sayıları hakkında kesin bir veri olmasa da yüz binlerce, belki de milyonu aşan Arnavut nüfus mevcut. Türkiyeli Arnavutların tümü Müslüman olsa da Balkanlardaki Arnavutların yaklaşık % 30’u Hıristiyan’dır. Müslüman Arnavutların yarıya yakını Bektaşi’dir.
BOŞNAKLARA GELİNCE...
Başta Bosna Hersek ve Sancak başta olmak üzere Türkiye’dekiler de dâhil yaklaşık 4- 5 milyon dolayında nüfusa sahip olan Boşnaklar, Balkanların en mazlum halklarındandır. Müslüman Balkan halklarının tümü gibi Boşnakların da Türkiye’ye karşı derin bir sevgisi vardır.
POMAKLARA GELİNCE...
Balkanlı Müslüman haklardan biri de Pomaklardır. Nüfusları yaklaşık olarak 500 bin dolayındadır. Pomakların büyük bölümü Türkiye’ye göç etmiştir.
KAFKASYALILARA GELİNCE...
Kafkas halkları denilince en başta akla Çerkezler gelmektedir. Çerkezler kendilerine çoğunlukla Adige yahut Adigey derler. Başka adla anılan Çerkez topluluklar da vardır. Ubıh, Şapsığ gibi… Ancak Türkiye’de Kafkas göçmenlerine genel olarak ve yanlış bir kullanımla Çerkez deniliyor. Oysa Kafkas göçmenleri sadece Çerkezlerden oluşmuyor. Abhazlar, Nogaylar, Karaçaylar, Kumuklar, Balkarlar, Çeçenler ve Gürcüler de var.
Türkiye’de öbür Kafkas kökenliler gibi Çerkezler de genel Türkiye toplumuyla tam anlamıyla bütünleşmiş durumdalar. Çerkezce yaşlı kesim haricinde kullanılmıyor. Gençler Çerkezce bilmiyor. Anadilleri Türkçe olmuş durumda. Aynı durum Abhazlar, Gürcüler ve Çeçenler için de geçerli. Nogay, Karaçay, Kumuk ve Balkarlar ise zaten Türkî dilleri konuşan halklardır.
Türkiyeli Gürcü ve Abhazların tümü Müslüman’dır. Ancak Gürcistan ve Abhazya’da durum farklıdır. Hıristiyan nüfus ezici çoğunluğu oluşturuyor. Gürcistan’ın Acara bölgesi hariç tümü Hıristiyan’dır. Acara’da ise Müslümanlar çoğunluk durumundalar. Gürcistan’da Gürcüler dışında, Azerbaycanlılar gibi 500 bin dolayında kimi Türkî haklar da var ve onlar Müslüman.
Kafkas kökenli halkların tıpkı Balkan kökenliler gibi Türk milli kimliği içinde çok önemli ve seçkin bir yeri vardır.
Sözlerimi Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün bir sözüyle sonlandıralım:
“Diyarbakırlı, Vanlı, Erzurumlu, Trabzonlu, İstanbullu, Trakyalı ve Makedonyalı hep bir soyun evlâtları ve hep aynı cevherin damarlarıdır.”