Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, son 3 yılda 19 şirkete ait 25 ruhsat sahası kapsamında 120,39 ton metal altın üretimi yapıldığını açıkladı.
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, Türkiye’de çıkarılan altın ve gümüş madenleri ile bu madenlerden elde edilen devlet hakkının ne kadar olduğunun açıklaması için Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dönmez’in yanıtlaması istemiyle TBMM’ye iki ayrı soru önergesi verdi.
Dönmez, Gürer’in soru önergelerine verdiği yanıtlarda, son 5 yılda altın üretimi yapan ruhsatlara 2 milyar 529,5 milyon TL devlet hakkıtahakkuk ettirilerek tahsil edildiğini bildirdi. Dönmez, Türkiye'de bin 890 ton metal altın rezervine ulaşıldığını, 2021 yılı işletme faaliyet raporlarındaki gümüş üretim beyanları üzerinden yapılan hesaplamalardayaklaşık 36 bin 500 ton metal gümüş rezervine ulaşıldığını belirtti.
Dönmez, “Türkiye’de son 3 yılda 19 şirkete ait 25 ruhsat sahası kapsamında 120,39 ton metal altın üretimi gerçekleştirilmiş olup söz konusu altın üretimini yapan 19 şirketin 14’ü yerli, 3’ü yabancı ve 2’si yabancı ortaklı özel hukuk tüzel kişiliğidir” yanıtını verdi.
3,4 MİLYAR LİRA DEVLET HAKKI
Tüm madenlerden devlet hakkı olarak 2021 yılında tahakkuk eden gelir toplamının 2 milyar 396 milyon 99 bin 705 TL 22 kuruş olduğunu açıklayan Bakan Dönmez, bu tutarın 2022 yılında (31.07.2022 tarihi itibarıyla) 3 milyar 421 milyon 384 bin 723 TL 89 kuruş olarak gerçekleştiğini ifade etti.
Dönmez, 2021 yılında devlet hakkı dışında ruhsat bedeli, ihale bedeli, idari para cezası gibi bedellerden elde edilen gelirler toplamının ise 1 milyar 845 milyon 527 bin 877 TL 34 kuruş olduğunu kaydetti.
3213 sayılı Maden Kanunu ve Maden Yönetmeliği’nde yabancı şirketlere uygulanan özel muafiyet bulunmadığını da açıklayan Dönmez, “Son beş yılda altın üretimi yapan ruhsatlara 2 milyar 529 milyon 532 bin 120 TL 78 kuruş devlet hakkı tahakkuk ettirilerek tahsil edilmiş olup, aynı dönemde altının yer aldığı IV. Grup madenlerden 1 milyar 34 milyon 211 bin 615 TL 66 kuruş işletme ruhsat bedeli tahsil edilmiştir” dedi.
Ruhsat sahiplerince beyan edilen rezervler ile kamu kurumlarının keşfettiği rezervler birlikte hesaplandığında toplam bin 890 ton metal altın rezervine ulaşıldığını kaydeden Dönmez, “Aynı şekilde 2021 yılı işletme faaliyet raporlarındaki gümüş üretim beyanları üzerinden yapılan hesaplamalarda yaklaşık 36 bin 500 ton metal gümüş rezervine ulaşılmaktadır” bilgisini verdi.
Maden Kanunu’nun 6’ncı maddesi gereğince Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayanların doğrudan maden ruhsatı sahibi olamadıklarını belirten Dönmez, “Bununla birlikte altın ve/veya gümüş üretimi yapılan ruhsatlardan 5 tanesini mezkûr düzenlemedeki şartları sağlayan 4 yabancı yatırımcı uhdesinde bulundurmaktadır. Türkiye’de yabancı yatırımcılar tarafından en çok alınan maden ruhsatlarının ise mermer (doğal taş), kalker ve krom olduğu tespit edilmiştir” açıklamasında bulundu.
Dönmez; Artvin, Balıkesir, Çanakkale, Gümüşhane ve Rize’de birer, Ankara’da iki, Erzurum ve Uşak’ta üçer ve Manisa’da sekiz olmak üzere, 25.08.2022 tarihinde 21 adet altın işletme talepli arama ruhsat sahası bulunduğunu da ifade etti.